Schody stałe w konstrukcjach  antresol magazynowych

Antresola magazynowa, zwane jest często mezzaniną. Jest to dodatkowa konstrukcja,
najczęściej stalowa, jedno lub wielopoziomowa. Jest to struktura tworząca dodatkową
przestrzeń pomiędzy posadzką a konstrukcją nośną dachu magazynu. Stworzona, dodatkowa
przestrzeń może być wykorzystywana na cele: przechowywania, składowania materiałów, cele
produkcyjne, lub dodatkową przestrzeń biurową. Jest to na pewno praktyczny i stosunkowo
łatwy sposób na zwiększenie powierzchni magazynu bez konieczności rozbudowy
powierzchni magazynowej czy konieczności przeniesienia się do nowej, większej
powierzchniowo lokalizacji.
Wszystkie te cechy czynią antresolę magazynową elastycznym i funkcjonalnym
rozwiązaniem, które pozwala maksymalizować wykorzystanie przestrzeni w magazynach i
obiektach przemysłowych, zapewniając jednocześnie elastyczność w dostosowaniu do
zmieniających się potrzeb biznesowych.

Rysunek 1. Antresola wielopoziomowa, zasoby własne

Chciałbym w tym artykule zająć się tematem schodów. Rodzajami schodów, z którymi
spotkałem się w praktyce. Zasad projektowania, w tym wysokości stopni schodowych, ich
szerokości, kątów nachylenia. Ciekawym aspektem, który chciałbym poruszyć są zagadnienia
wieku, płci, ich wpływu na długość kroku. Uwzględnienie wieku pracowników i fakt przesuwania
się wieku w populacji ludzi pracujących. I przy tym zadałem sobie następujące pytania, na które
spróbuję odpowiedzieć.

• Od czego zacząłbyś projektowanie konstrukcji antresoli, może od schodów………..?
• Przy projektowaniu konstrukcji schodów uwzględniłbyś strukturę i średni wiek osób w wieku produkcyjnym?
• Czy wiek pracownika i długość jego kroku na wpływ na projektowanie konstrukcji schodów?
• Czy pracownik idąc po schodach i wykonując swoje czynności może odczuwać lęk wysokości, musi mieć badania wysokościowe……….

Zaczniemy może od początku.

Schody są niezbędnym urządzeniem technicznym w konstrukcjach antresol stalowych.
Umożliwiają komunikację pionową pomiędzy poziomami antresoli i dojścia do stanowisk pracy,
czasowych lub stałych. Stanowią ważny element drogi ewakuacyjnej w przypadku pożaru z
poziomów antresoli do bezpiecznego miejsca ewakuacji. Schody są elementem
konstrukcyjnym antresoli i są na stałe z nią powiązane.

Już z tych kilku zdań na wstępie wynika, jakie warunki przy ich projektowaniu i
użytkowaniu powinniśmy spełnić. Konstrukcja schodów powinna spełniać wymogi w zakresie
wymagań, które stanowią przepisy BHP. Dotyczy to zarówno cech konstrukcyjnych:
wymiarów, kątów nachylenia, zabezpieczeń, materiału, z jakiego są wykonane jak również
spełnienia wymagań stawianych przez służby zabezpieczenia przeciwpożarowego.
Schody są elementem antresol jedno i wielopoziomowych, na trwale z nimi związanych
ze względów konstrukcyjnych i konieczności ich stabilizacji. Pomimo, że słupy konstrukcyjne
antresoli są kotwione do posadzki, antresole mogą, ale nie muszą z definicji być obiektem
budowlanym ani jego częścią. Z reguły stanowią wyposażenie magazynowe.

To dość ważna sprawa, ponieważ determinuje procedury projektowo- odbiorowe.

Ponieważ antresola stanowi wyposażenie technologiczne, powinna podlegać przepisom branżowym i
podlegać jej procedurom odbiorowym. Może też zostać wpisana do projektu budowlanego i
stanowić jego integralną część. Podlega wtedy procedurom odbiorowym budowlanym
ze wszystkimi tego konsekwencjami.

Musimy się wtedy umówić na to z Inwestorem na samym początku projektu.

Pozostaje nam jeszcze ścieżka pośrednia, wystąpienie z wnioskiem o odstępstwo w projekcie.
Oczywiście ma to wpływ na konstrukcję, koszty, itd.

Rodzaje i typu schodów najczęściej stosowane w antresolach magazynowych, z
praktyki.
Schody są elementem niezbędnym antresoli, ale często problematycznym.
Wynika to z faktu znacznych wymiarów konstrukcji i ich wagi. Nie bez znaczenia jest
też ich liczba, która wynika z wielu czynników związanych z charakterystyką miejsca
pracy na antresoli, liczb pracowników przebywających w tym obszarze i oczywiście
odpowiednich odległości w procedurze ewakuacji.
W praktyce spotkałem się z kilkoma schematami rozmieszczenia schodów
względem konstrukcji głównej, antresoli.

Mogą być ustawione wzdłużnie kierunkiem biegów do jednego z boków antresoli.
Przykład poniżej:

Mogą być oczywiście ustawione pod kątem 90  stopni do wybranego boku antresoli.
Ze względów komunikacji wewnątrz magazynu to rozwiązanie jest rzadziej spotykane.

I chyba najbardziej zasadne funkcjonalne, wbudowanie schodów w konstrukcję
antresoli. Przykład poniżej :

Niezależnie od rodzaju, wszystkie z nich są:

• Na pewno są schodami wewnętrznymi
• Spełniają rolę komunikacyjną i ewakuacyjną
• Wygodne ( kąt nachylenia 30 stopni do 35 stopni) i bezpieczne (barierki, poprzeczki, poręcze)
• Związane z antresolą na stałe
• Ze względów konstrukcyjnych:
• Jednobiegowe: a, b, c
• Łamane: (w prawo, lewo, 90·, 180·), f, g, k
• Proste wielobiegowe rozdzielne: d
• Spiralne: p
• Policzkowe: ze stopniami mocowanymi do belek policzkowych
• Ze względu na materiał, mogą być: stalowe, stalowo- drewniane
• Malowane na mokro lub proszkowo
• Ocynkowane galwanicznie lub ogniowo, z elementami malowanymi i ocynkowanymi.

                                      Rysunek 2. Typy schodów, Internet, pobranie 01.01.202024, godz.13.00

Rozpocząłbym projekt antresoli od schodów. Doświadczyłem sytuacji, w której należało
poświęcić dodatkowy czas na ich przeprojektowanie. Dlatego zacząłbym projekt antresoli od
zestawienia i porównania przyjętej wysokości antresoli i możliwości technicznych schodów w
tym zakresie. Mówię tu o samym momencie w harmonogramie projektu.

Obiecuję wam, że wykonanie prostej konsultacji zaoszczędzi wasz czas i pieniądze.

                                                Więc zacznij od konsultacji schodów jak najwcześniej.

Faktem bezdyskusyjnym wynikającym z badań demograficznych jest to, że społeczeństwo się
starzeje. Tym samym zwiększa się udział grupy osób w starszym wieku produkcyjnym (50-
60 do 65) lat w ogólnej populacji osób pracujących. I wygląda na to, że sytuacja nie ulegnie
zmianie w najbliższym przyszłości, a trend będzie rosnący.
Z wiekiem, niezależnie od płci, zmienia się motoryka chodu ludzkiego, skraca się jego
długość i zakres ruchu kończyn i miednicy, ulega zmniejszeniu. Szybciej również następuje
zmęczenie. Poniżej zdjęcia z opracowania badań i wnioski bezpośrednie.

                                                      Rysunek 3,4,5. Badania biomechaniki chodu, żródło:

Jak wynika z powyższego i jest to potwierdzeniem postawionej tezy, zakres kroku wraz z
wiekiem się zmniejsza, a poziom zmęczenia narasta. Jednym z elementów, które w
opracowaniu nie były szerzej omówione jest długość kończyn versus wzrost kobiet i mężczyzn
w wieku produkcyjnym. Z badań również wynika, że średni wzrost mężczyzn i kobiet na
przestrzeni ostatnich wieków zwiększył się o kilkanaście centymetrów.

Należy też przypomnieć, że liczba osób pracujących w ostatnim kwartale 2023 roku to ponad
22, 7 mln osób.

Bezpośrednią konsekwencją dla projektowania schodów jest
wskazanie zmniejszenie kąta nachylenia schodów, najlepiej dla zakresu „wygodnego”, w
przedziale 30 stopni do 35 stopni oraz zmniejszenie wysokości stopni, możliwie blisko dolnego
zakresu h=150 mm. Określone parametry wskazuje ogłoszenie jednolitego tekstu
rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dziennik Ustaw z 7 czerwca 2019 roku poz.1065.

  Rysunek 6. Skan fragmentu z Rozporządzenia Ministra Infrastruktury

W praktyce zawodowej nie spotkałem się ze schodami o nachyleniu mniejszym niż 30 stopni.
Rzadziej, ale stosowane są schody o kącie nachylenia 35stopni do 45 stopni zwane dalej stromymi.
Nie spotkałem się ze schodami „drabiniastymi, gdzie kąt nachylenia zawierał się w przedziale
45stopni do 75 stopni.
Im kąt nachylenia jest mniejszy, tym więcej powierzchni potrzeba do wykonania biegu
schodowego (np. schody łagodne). Optymalnym rozwiązaniem są schody o kącie nachylenia
od 30 do 35 stopni. Są to tzw. wygodne schody. Wraz ze wzrostem kąta nachylenia zmniejsza
się ilość wymaganego miejsca do wykonania biegu schodowego. Jednak wiąże się to również
ze spadkiem komfortu użytkowania. Dlatego schody strome i drabiniaste znajdują
zastosowanie, jako dojścia techniczne. Schody strome i drabiniaste nie mogą być stosowane,
jako drogi ewakuacyjne.

Pomiędzy wysokością stopni, a jego szerokością i kątem nachylenia jest oczywiście
związek. Przedstawia go następująca zależność:

                                                        2ℎ + 𝑠 = 600 ÷ 650 𝑚𝑚 , ℎ/𝑠 = 𝑡𝑔 ∝

gdzie:
h - wysokość stopni
s – szerokość stopni
tg∝ - to kąt nachylenia schodów

Z wiekiem długość kroku się zmniejsza, jak pokazaliśmy wcześniej, powinno się to
przełożyć na to, że wartość wynikowa, do której powinniśmy dążyć to 600 do  620 mm.

                             Rysunek 7. Kąty nachylenia schodów, źródło: Internet, pobranie 01.01.2024 r. godz. 16.00

Przy zmniejszaniu wysokości do 150 mm i kąta z zakresu „wygodnego”, szerokość stopnia
wynosi 300 mm. Częściej spotykaną wartością wysokości stopni jest h=175mm i tu szerokość
stopnia przy kącie 35 stopni (nadal) „wygodnym” jest wartością minimalną (250mm), jaką powinniśmy
stosować ( ze względu na powierzchnię podparcia stóp).

Pozostała nam do rozstrzygnięcia liczba stopni w biegach schodowych. Dla schodów
wewnętrznych przyjmuje się, że liczba stopni w jednym biegu nie powinna być większa niż 17
stopni. Wynika ona przede wszystkim z wysokości, na jaką musimy wejść. W praktyce
zawodowej w przypadku antresoli jednopoziomowej wysokość antresoli wynosiła h= 5500 mm,
a przypadku antresol 5 poziomowych ( w tym posadzka) wysokość ostatniej podłogi h1=10300
mm, przy czym między piętrami mieliśmy do pokonania różnicę poziomów delta = 2500 mmm. Ze
względów praktycznych ( na zmęczenie wchodzących) zaleca się żeby nie było ich więcej niż
9-12.W załączeniu zrzut z aplikacji liczącej długość schodów jedno i dwu biegowych prostych
ze spocznikiem.

Spotkałem się też z przypadkiem, w antresoli z 5 poziomami, że pracownicy „bali” się
pracować na poziomie otwartym, najwyższym ( 10300mm) ze względu na lęk wysokości, podchodząc do miejsca zdawczo – odbiorczego. Powinniśmy pytać czy  pracownicy się zgadzają się na taką pracę  i czy nie ma przeciwskazań psycho - motorycznych do wykonywanych zadań na wyższych poziomach antresoli. Rozwiązanie okazało się proste, a mianowicie od strony otwartej na
pozostałą część hali został na całym przewyższeniu h3=2500 zamontowany baner,
odgradzający wizualnie antresolę.
Zapraszam do rozmowy w poruszonych kwestiach, a wszystkim zainteresowanym prześlę plik
z krótką aplikacją obliczającą długość schodów, (która w ramach ćwiczeń własnych) będzie rozwijana.

Logistic & Business Consulting
Zbigniew Marcjaniak
Tel.+48 603 721789
Email. marcjaniak@konsultancilogistyczni.pl

ul. Sikorskiego 35, 05-091 Ząbki

  marcjaniak@konsultancilogistyczni.pl

  +48 603 721 789

 Kontakt